بررسی راهکارهای افزایش بهره برداری از کریدورهای ترانزیتی ایران درراستای توسعه تجارت کشور

دسته بندی	مدیریت
بازدید ها	4
فرمت فایل	docx
حجم فایل	2954 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	90

فروشنده فایل

کد کاربری 562

تمام فایل ها

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1- 1 مقدمه	2
1-2 تعریف مسئله	3
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق	4
1-4 سوالات تحقیق	4
1-5 اهداف تحقیق	5
1-6 روش انجام تحقیق	5
1-7 کلمات و واژه های کلیدی	5
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2-1 پیشینه تحقیق	11
2-2 ترانزیت	11
2-2-1 مقدمه	11
2-2-2 تعریف ترانزیت	12
2-2-3 انواع ترانزیت	12
2-2-3-1 ترانزیت داخلی	12
2-2-3-2 ترانزیت گمرکی	13
2-2-3-3 ترانزیت خارجی	13
2-2-4 اصول ناظر بر ترانزیت بین المللی کالا	13
2-2-5 اهمیت ترانزیت کالا در تجارت بین المللی	13
2-2-6 عوامل موثر بر توسعه ترانزیت	14
2-2-7 سازمان های بین المللی حامی توسعه ترانزیت	14
2-2-8 کنوانسیون های مربوط به ترانزیت	15
2-2-8-1 کنوانسیون گمرکی درباره ورود موقت وسائط نقلیه	15
2-2-8-2 کنوانسیون A.T.A	15
2-2-8-3 کنوانسیون گمرکی T.I.R	16
2-2-9 اقدامات انجام شده برای پیوستن به شبکه ارتباط جهانی	17
2-2-9-1 کریدور حمل و نقل بین المللی شمال- جنوب	17
2-2-9-2 کریدور شرق- غرب یا جاده باستانی ابریشم	19
2-2-9-3 کریدور جنوبی آسیا	20
2-2-9-4 کریدور تراسیکا	21
2-2-9-5 کریدور آلتید	22
2-2-10 اهمیت صنعت حمل و نقل ترانزیت	23
2-2-11 مزیت های ترانزیت از طریق ایران	23
2-2-12 وضعیت فعلی ترانزیت ایران	27
2-2-13 مسیرهای اصلی و بنادر ترانزیتی در ایران	31
2-3 آشنایی با سازمان گمرک	33
2-3-1 گمرک،تعاریف وظایف در حوزه بین الملل	33
2-3-2 ساختار تشکیلاتی گمرک جمهوری اسلامی ایران	33
2-3-3 نقش و وظایف گمرک	34
2-4 بندر شهید رجایی	35
2-4-1 بندر در یک نگاه	35
2-4-2 اجزای یک بندر	36
2-4-3 اهم وظایف و اختیارات اداره کل بندر و دریانوردی استان هرمزگان	37
2-4-4 ماموریت و اهداف بندر	38
2-4-5 بندر شهید رجایی در ردیف بنادر نسل سوم	39
2-4-6 بندر شهید رجایی یک بندر هاب(کانونی)	39
2-4-7 مجتمع بندری شهید رجایی(منطقه ویژه اقتصادی)	40
2-4-8 مزایای منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی	40
2-4-9 گواهینامه استاندارد بین المللی	40
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 خلاصه فصل سوم	44
3-2 مقدمه	45
3-3 تعریف تحقیق	45
3-4 روش تحقیق	45
3-4-1 تحقیق توصیفی	46
3-4-2 تحقیق بنیادی	46
3-4-3 تحقیق تبیینی	47
3-4-4 تحقیق کاربردی	47
3-5 متغیر های تحقیق	47
3-6 ابزارها و روش های جمع آوری اطلاعات	48
3-6-1 روش کتابخانه ای	48
3-6-2 روش میدانی	48
3-7 پایایی تحقیق	49
3-8 انواع ابزارهای جمع آوری داده ها	49
3-9 جامعه آماری و نمونه مورد استفاده در تحقیق	51
3- 10 روایی تحقیق	52
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 اهمیت کوریدورهای تجاری	54
4-2 روش تحلیلی تعیین بااستفاده ازمدل ( (SWOT	54
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه	60
5-2 نتیجه گیری کلی	64
5-3 مشکلات پیش روی تحقیق	64
5-4 پیشنهادات	65
منابع	67

-1مقدمه

تجارت درسال های اخیربه سمتی پیش می رود که تولیدکنندگان محصولات کمتربه فکربازارهای داخلی هستندواندیشه حضورورقابت دربازارهای خارجی وجهانی رادرسرمی­پرورانندوازطرفی نیازهای گوناگون بشری به گونهای می­باشد که به جزمبادله باسایرملل برآورده نمی­شود.و مبادله سریع کالاخودمستلزم وجودحمل ونقل قوی وزیرساخت­های قوی حمل ونقلی می­باشدوازسوی دیگر امروزه بحث کمترین هزینه تمام شده وتحویل به موقع کالا درتجارت جهانی مطرح است که این خود ضرورت توجه به بحث ترانزیت رابرجسته می کندو امروزه دردیپلماسی خارجی کشورها اهمیت ترانزیت کالابه حدی رسیده است که چشم پوشی از آن ضربه زدن به منافع ملی تلقی می­شود.موقعیت ژئواستراتژیکی وژئواکونومیکی ایران این امکان رافراهم آورده است که تنهاباسرمایه گذاری اندک دراین بخش درآمدی همپای نفت نصیب کشور شود،با این وجودتوانایی بهره بردن ازاین سفره رنگین خود موضوعی حائز توجه،ظریف ودقیق خواهدبود. ایران از نظر جغرافیایی درموقعیتی قرارگرفته است که می تواندبهعنوان نقطه مواصلاتی بین کشورهای منطقه وحتی جهان عمل بکند.وبه عنوان یک پل ارتباطی بین کشورهای شرق وغرب وشمال وجنوب خودش مثل آذربایجان وازبکستان وتاجیکستان وافغانستان وعراق وکشورهای عربی عمل بکند­. (جمعا"15کشور در همسایگی ایران قرار دارندواز طریق ایران به هم ارتباط پیدا می کنند) وازطرفی دیگر ایران دارای سواحلی استراتژیک و بسیارمهم درشمال وجنوب می باشد که می­تواند کشورهای آسیای میانه را به خلیج فارس وآبهای آزاد متصل کند.

به گفته اقتصاددانان از ترانزیت به عنوان معجزه­ی اقتصادی قرن بیست و یکم یاد می‌کنند. موانع پیش‌رو چه هستند؟ مجموعه­ی قوانین و مقررات گمرکی ایران در بخش حمل و نقل ترانزیت مربوط به 40 سال پیش است، درست زمانی که هیچ گونه ترانزیتی از ایران صورت نمی‌گرفت. این در حالی است که ترانزیت ایران طی 10 سال اخیر دوباره مطرح شده است. در این میان می‌توان گفت که روح کلی حاکم بر قوانین گمرکی ایران مربوط به صادرات و واردات کالاست و در واقع مسایل مربوط به ترانزیت در قوانین گمرکی ایران گنجانده نشده است. اما خوشبختانه بررسی برخی از بندهای این قانون مدتی است که در مجلس در حال پیگیری است و منتظر تصویب قوانین جدیدی گمرکی درخصوص ترانزیت است.

1-2 تعریف مساله

صنعت ترانزیت در دنیای امروز نقش بسیار مهمی در درآمد زایی،ایجاد اشتغال و ارتقای روایط میان کشور ها دارد .این نقش در خصوص ایران که به دلیل موقعیت جغرافیایی بی نظیر خود در چهار راه ترانزیتی شرق وغرب قرار گرفته، بسیارپررنگ تر وحیاتی تر است .

ترانزیت کالا علاوه بردست آورد های اقتصادی امنیت کشور ومنطقه را به هم گره زده وباعث افزایش ضریب امنیتی کشورمی شود.کشور ایران بعنوان یکی از کشورهای بزرگ وتاثیر گذار در خاور میانه باداشتن دو راه آبی بزرگ در شمال وجنوب خودمی تواند به منزله شاهراه اصلی ترانزیت آسیا و اروپا قلمداد شود (کاظمی،نورامین، 1388)¹.

کشورهایی که در همسایگی شمال ایران هستند به دلیل عدم دسترسی به آبهای آزاد وهزینه های بالای حمل ونقل کالا از روش های دیگر حمل ونقل، نیاز شدیدی به مسیر ایران دارند که این امر مزیتی بی نظیر برای کشورمان محسوب می شود. درآمد حاصل از گسترش ترانزیت وایجاد زیر ساختهای ترانزیت برای آن، می تواند کشور را در جهت رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی سوق دهد.

با توجه به مطالب فوق، به نظر می رسد بررسی موارد زیر ضرورت داشته باشند:

- 1 نشان دادن اهمیت کریدورهای تجاری و نقش استراتژیک ایران در حمل و نقل منطقه ای

- 2بررسی دقیق مفهوم ترانزیت و نشان دادن مزیت رقابتی جغرافیایی ایران در صنعت ترانزیت منطقه

برخورداری از امینت و مزیت جغرافیایی یکی از مهمترین عواملی است که می تواند به خوبی زمینه ساز توسعه این صنعت در یک کشور باشد. برهمین اساس ایران همواره به عنوان یک مسیر ترانزیتی کوتاه و مناسب مورد توجه صاحبان کالا بوده است بگونه ای که آثار چرخ­های این صنعت هنوز هم بر جاده ابریشم باقی است. هرچند با اختراع ماشین بخار،‌ ارتباط میان این کشور،‌ جاده پیشرفت و ترقی قطع گردید و از اهمیت ترانزیتی آن کاسته شد اما در عصر حاضر با فروپاشی نظام سوسیالیستی در شوروری و نیاز کشورهای آسیای میانه به دسترسی به آبهای آزاد از یکسو و رشد فرآیند اقتصادی کشورهای شرق و جنوب آسیا و علاقمندی آنان به تجارت باغرب به انضمام ناامنی مسیرهای رقیب در روسیه و داغستان، افغانستان و پاکستان از سوی دیگر باعث شد تا بار دیگر این منطقه مورد توجه دنیای تجارت قرار گیرد. در حقیقت ایران با 980 کیلومتر مرز استراتژیک و قرار داشتن در مسیر انتقال 75 درصد مخازن نفت و گاز جهان کوتاهترین مسیر را در انتقال نفت و گاز دارا می­باشد. همسایگی جمهوری اسلامی ایران با آسیای میانه و دارا بودن مشترکات دینی، فرهنگی و تاریخی، ‌نیاز این منطقه به استفاده از قلمرو ایران برای توسعه تجارت و ترانزیت همه و همه موقعیت ممتازی را برای کشور ما فراهم آورده است که بسط روابط اقتصادی و سیاسی با این منطقه را تسهیل می کند.ما در این تحقیق بر آن شدیم که جهت بازگشت دوباره ایران به جایگاه اسبق خودو روشهایی جهت تسهیل ترانزیت،راهکارهایی ارائه دهیم.

1-3 اهمیت وضرورت تحقیق

قرار داشتن در منطقه خاورمیانه و نیز قرار گرفتن برسر راه جاده تاریخی ابریشم و امکان دسترسی کشورهای منطقه به آب های آزاد از طریق ایران و خلیج فارس، کشورمان در جایگاه ویژه ای به لحاظ راهبردی قرار داده است (پرتال وزارت راه و ترابری، 1389)².این امر باعث می شود ایران نقش بسیار مهمی در توسعه وبسط تجارت بین االملل داشته باشد.

عدم بهره گیری مناسب از این موقعیت مبین این امر است که تاکنون بطور جدی به آن پرداخته نشده است. لذا موضوع این تحقیق، بررسی یکی از اولویت های حمل و نقل در ایران می باشد.

همان گونه که قبلا"شرح داده شد ایران ازدیرباز به عنوان یک مرکز مهم ارتباطی بین کشورهای همسایه وشاهراه ارتباطی شرق – غرب مطرح بوده است واین موقعیت درحال حاضر هم برای ایران مطرح است ولی درحال حاضرازبین چندین مسیرترانزیتی عبوری ازایران فقط مسیربندرعباس به آسیای میانه فعال است وباوجوداینکه،بندرچابهاربهینه ترین مسیرترانزیتی به آسیای میانه وافغانستان می باشد ولی به دلیل عدم وجودزیرساخت­ها وراههای ارتباطی مناسب این امرصورت نگرفته است وتا موقعی که راههای ارتباطی لازم ساخته نشود وهمچنین راه آهن موردنیازبرای ترانزیت که درحال حاضرفقط مراحل تحقیقاتی آن به پایان رسیده است،اجرا نشود ترانزیتی ازاین منطقه به مقاصد هدف صورت نخواهدگرفت. لذا به دلیل اینکه تحقیقات دقیق و گسترده ای در این زمینه صورت نگرفته، تحقیق حاضر می­تواند راهنمای مناسبی برای متخصصین و ارگان های ذی­ربط محسوب شود.

1-4 سوالات تحقیق

• راه های افزایش بهره برداری از کوریدورهای تجاری کشور؟
• برسی دلایل بهره برداری بهینه از کوریدورهای تجاری کشور؟
• کوریدورهای تجاری ایران از چه نقاط قوت وضعفی برخوردارند؟

1-5 اهداف تحقیق

• بررسی نقش کریدورهای تجاری در افزایش ترانزیت ایران
• بررسی موقعیت استراتژیک ایران با توجه به کریدورهای تجاری
• یافتن راهکارهای افزایش بهره گیری از کریدورهای تجاری در ایران

1-6 روش انجام تحقیق(نوع مطالعه،روش جمع آوری اطلاعات و مشکلات پیش روی تحقیق)

تحقیق مورد نظر ازنوع تحقیق کاربردی _توسعه ای می باشد که هدف محقق ازاین نوع تحقیق کاربرد وبه کار گیری ، واقعی ومنظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع است: به عبارت دیگرپژوهشگردراین تحقیق سعی می کندتا آنچه هست رابدون هیچ گونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد ونتایج عینی از موقعیت بگیرد. جامعه آماری این تحقیق متخصصین حوزه حمل و نقل و امور ترانزیتیوکریدورهای تجاری می باشد. در این تحقیق روش نمونه برداری و ابزار گردآوری داده ها نیز از طریق مصاحبه ، منابع کتابخانه ای ، سایت های معتبر می باشد. نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل داده ها استفاده از نرم افزار Excelجهت رسم نمودار ومقایسه وضعیت کوریدورهای تجاری کشورمی باشد.

ترانزیتگمرککالای ورودیترانشیبکریدورسرمایه گذاری